Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), İnşaat Sektörü Analizi başlıklı raporunun Temmuz 2021 sayısını yayımladı. “Küresel Ekonomide Eksen Kayması: ‘Orta Gelir Tuzağı’ sonrası ‘Dar Gelir Sarmalı’ mı?” başlıklı raporda, Türkiye’de büyümeye rağmen ekonomik istikrar ihtiyacının arttığı vurgulandı. Raporda, Kamu projelerindeki maliyet artışlarının karşılanabilmesini için fiyat farkı ödemesi ve şarta bağlı olmayan tasfiye hakkının tanınmasını içeren bir düzenleme yapılmasının artık kaçınılmaz hale geldiği ve sorunun kamu ile paylaşıldığı belirtildi. Kamu Özel Sektör işbirliği (KÖİ) modeliyle hayata geçirilen yatırımlarda son dönemde büyük düşüş yaşandığı bildirilen raporda inşaat maliyetlerinin ise son iki yılın zirmesine çıktığına dikkat çekildi.
TMB tarafından hazırlanan Temmuz 2021 İnşaat Sektörü Analizi Raporu’nda Ticaret Bakanlığı verilerine göre; Türk müteahhitlik firmalarının, 2021 yılı haziran ayı sonu itibariyle 33 ülkede 6,5 milyar doları tutarında 100 proje üstlendiğine dikkat çekildi.
Raporda 2021 yılı ilk altı ayında en fazla proje üstlenilen ilk beş ülke ise şöyle sıralandı:
Zambiya (1,3 milyar ABD Doları tutarında 1 proje)
Slovenya (748 milyon ABD Doları tutarında 2 proje)
Kazakistan (674 milyon ABD Doları tutarında 7 proje),
Azerbaycan (543 milyon ABD Doları tutarında 11 proje
Rusya Federasyonu (405 milyon ABD Doları tutarında 3 proje)
Kamu Özel Sektör işbirliği ile hayata geçirilen yatırımlarda düşüş izlendi
Yatırımlardaki yavaşlamaya küresel salgının ivme kazandırdığı belirtilen raporda, KÖİ modeliyle gerçekleştirilen projelerde de son dönemde düşüş izlendiği aktarıldı. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı verilerine göre; büyük kamu yatırımlarında son yıllarda sıkça tercih edilen KÖİ modeli kapsamında yurt içinde 2018 ve 2019 yıllarında 8 sözleşme, 2020’de 3 sözleşme ve bu yılın ilk altı ayı itibarıyla da 1 sözleşme imzalanmış durumda. Raporda, KÖİ projeleriyle ilgili şu veriler paylaşıldı: “Bu konuda son yirmi yılda beşer yıllık dönemlerdeki eğilimlere bakıldığında; 2017-2021 döneminde toplam 7,7 milyar TL’lik 30 projenin, 2012-2016 döneminde toplam 91,5 milyar TL’lik 69 projenin, 2007-2011 döneminde 31,2 milyar TL’lik 53 projenin ve 2001-2006 döneminde toplam 6,4 milyar TL’lik 33 projenin KÖİ modeliyle hayata geçirilmiş olduğu görülmektedir.
İnşaat Maliyet Endeksi hızlı yükselişte
Yaklaşık iki yılı aşkın zamandır sektörün öne çıkan sorunları arasında maliyet artışları dikkat çekiyor. Geçtiğimiz çeyrek dönemde özellikle demir-çelik ve çimentoda öngörülemeyen yüksek artışlar, maliyet baskısını ağırlaştırdı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan verilere göre; inşaat maliyet endeksi, nisanda yıllık bazda yüzde 35,5 artarak iki yılı aşkın sürenin en hızlı yükselişini kaydetti. Endeks, aylık bazda da yüzde 3,5 arttı. TMB’nin raporunda, artan maliyetlerin yarattığı riske ilişkin şunlar paylaşıldı: “Bu dönemde malzeme endeksi ile işçilik endeksi, sırasıyla yıllık bazda yüzde 43,1 ve yüzde 20,6 ile hızlı yükselmiştir. Aylık bazda malzeme endeksi yüzde 5, işçilik endeksi yüzde 0,5 yükseliş gösterirken yıllık bazda da malzeme endeksi yüzde 43, işçilik endeksi yüzde 20,6 artmıştır. Girdi maliyetlerindeki öngörülemez artışların önüne geçilmesi hem kamu projeleri hem de ekonomik konut üretimi açısından büyük önem arz etmektedir.”
Fiyat farkı ödemesi ve şarta bağlı olmayan tasfiye hakkının tanınmasını içeren bir düzenleme yapılması kaçınılmaz hale geldi
Kamu projelerindeki maliyet artışlarının karşılanabilmesini için fiyat farkı ödemesi ve şarta bağlı olmayan tasfiye hakkının tanınmasını içeren bir düzenleme yapılmasının artık kaçınılmaz hale geldiği belirtilen raporda, sorunun kamu ile paylaşıldığı belirtildi.
Raporda, “TMB olarak, bu konuda çözüm için üç ana unsur üzerine inşa edilen bir çalışma, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Kamu İhale Kurumu ile paylaşılmıştır. Doğrudan ve dolaylı etkileriyle ekonominin geneli için büyük önem taşıyan inşaat sektöründe yatırımların hızlanması ve ödeneklerin açılması gerek artan girdi maliyetleri gerek genel anlamda sektör üzerindeki vergi yüklerini azaltacak adımların atılması ihtiyacıöne çıkmaktadır” denildi.
Raporun tam metni için BKZ.
https://www.tmb.org.tr/arastirma_yayinlar/tmb_bulten_temmuz2021.pdf
“Ukrayna’da Genel Ekonomik Durum ve İnşaat Sektöründeki Fırsatlar” konulu Video Konferans 14 Temmuz 2021 Salı günü saat 15:00’de yapılacak
Öte yandan Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) bir açıklama yaparak “Ukrayna’da Genel Ekonomik Durum ve İnşaat Sektöründeki Fırsatlar” konulu Video Konferansın 14 Temmuz 2021 Salı günü saat 15:00’de yapılacağını bildirdi. Açıklamada Kiev Büyükelçisi ve Ukrayna’daki Ticaret Temsilcileri ile ülke ekonomisindeki güncel gelişmelerin ve inşaat sektöründeki dinamikler ve iş imkanlarının ele alınması amacıyla düzenlenen video konferansa TMB üyelerinin katılımlarının beklendiği belirtildi
Raporda, Kamu projelerindeki maliyet artışlarının karşılanabilmesii için fiyat farkı ödemesi ve şarta bağlı olmayan tasfiye hakkının tanınmasını içeren bir düzenleme yapılmasının artık kaçınılmaz hale geldiği ve sorunun kamu ile paylaşıldığı belirtildi
